Microsoft Windows

Czym jest Microsoft Windows?

Microsoft Windows to najpopularniejszy system operacyjny na świecie z ponad 70% udziałem w rynku komputerów osobistych. System operacyjny stanowi fundament funkcjonowania komputera – zapewnia interfejs graficzny, zarządzanie plikami, obsługę aplikacji oraz sterowniki do podzespołów. Aktualnie Microsoft oferuje Windows 11 (najnowsza wersja z 2021 roku), Windows 10 (wspierany do października 2025 roku) oraz Windows Server dla serwerów firmowych.

Windows 11 – edycje i ceny

Windows 11 Home to podstawowa edycja dla użytkowników domowych. Zawiera pełny interfejs użytkownika, Microsoft Store, przeglądarkę Edge, asystenta Copilot AI, wsparcie dla gier DirectX 12 Ultimate, Windows Hello (logowanie twarzą/odciskiem palca) oraz BitLocker Device Encryption (podstawowe szyfrowanie). Maksymalna obsługiwana RAM: 128GB. Cena licencji OEM: 600-800 zł, Retail: 700-900 zł. Idealna dla użytkowników domowych, uczniów, studentów – przeglądanie internetu, multimedia, gry, pakiety biurowe.

Windows 11 Pro to edycja biznesowa z dodatkowymi funkcjami. Wszystko z Home plus: BitLocker (pełne szyfrowanie dysku), Remote Desktop (zdalna kontrola komputera), możliwość dołączenia do domeny Active Directory (zarządzanie w firmach), Hyper-V (uruchamianie maszyn wirtualnych), Windows Sandbox (izolowane środowisko testowe), Group Policy (zaawansowane zarządzanie systemem). Maksymalna RAM: 2TB. Cena OEM: 900-1200 zł, Retail: 1000-1300 zł. Dla małych firm, freelancerów, IT profesjonalistów, power userów.

Windows 11 Enterprise dostępny tylko w licencjach wolumenowych dla średnich i dużych firm. Dodatkowe funkcje bezpieczeństwa, AppLocker, DirectAccess. Dostępny w ramach Microsoft 365 E3/E5 lub Volume Licensing.

Windows 10 – ostatnie lata wsparcia

Windows 10 otrzymuje aktualizacje bezpieczeństwa do 14 października 2025 roku. Po tej dacie Microsoft kończy wsparcie – brak łatek bezpieczeństwa oznacza rosnące ryzyko ataków. Windows 10 Home: OEM 400-600 zł, Retail 500-700 zł. Windows 10 Pro: OEM 700-900 zł, Retail 800-1000 zł. Nadal popularny w firmach ze względu na stabilność i kompatybilność ze starszym sprzętem (nie wymaga TPM 2.0 jak Windows 11).

Windows Server

Windows Server 2022 dla serwerów firmowych. Standard (do 2 maszyn wirtualnych): 4000-6000 zł, Datacenter (nielimitowane VM): 25000-35000 zł. Funkcje: Active Directory, DNS, DHCP, File Services, Hyper-V, IIS (serwer WWW). Licencje CAL (Client Access License) wymagane dla użytkowników: User CAL 150-250 zł, Device CAL 250-400 zł. Dla małych firm dostępny Windows Server Essential (do 25 użytkowników): 2500-3500 zł z wbudowanymi CAL.

Typy licencji Windows

Licencja OEM (Original Equipment Manufacturer) – najtańsza, przypisana do konkretnego komputera/płyty głównej na zawsze, bez możliwości przeniesienia. Wsparcie tylko od producenta komputera. Brak nośnika fizycznego. Windows 11 Home OEM: 600-700 zł.

Licencja Retail (pudełkowa/cyfrowa) – droższa o 20-40%, możliwość przeniesienia na inny komputer (dezaktywacja na starym przed aktywacją na nowym), pełne wsparcie Microsoft, prawo do zwrotu 30 dni. Windows 11 Home Retail: 700-900 zł.

Licencje Volume Licensing dla firm kupujących 5+ licencji. Rabaty progowe, centralne zarządzanie aktywacją, upgrade rights. Zarządzanie przez Microsoft Volume Licensing Center.

Subskrypcje Microsoft 365 – Windows 11 Enterprise w ramach Microsoft 365 E3 (160 zł/user/miesiąc) lub E5 (260 zł/user/miesiąc) wraz z Office 365, Teams, OneDrive 1TB, bezpieczeństwem.

Wymagania sprzętowe Windows 11

Procesor: 64-bitowy 1 GHz+, 2+ rdzenie (Intel 8. gen+, AMD Ryzen 2000+). RAM: 4GB minimum (zalecane 8GB+). Dysk: 64GB (zalecane SSD 256GB+). Karta graficzna: DirectX 12, WDDM 2.0. TPM: 2.0 wymagany (większość komputerów 2018+). UEFI Secure Boot wymagany. Wyświetlacz: 720p, >9 cali.

Komputery 2017 i starsze często nie spełniają wymagań. Microsoft oferuje narzędzie PC Health Check do sprawdzenia kompatybilności. Obejście wymagań możliwe ale niezalecane (brak aktualizacji, problemy ze stabilnością).

Jak wybrać wersję Windows?

Użytkownik domowy – Windows 11 Home za 700-900 zł wystarczy. Przeglądanie, multimedia, gry, Office.

Profesjonalista – Windows 11 Pro za 1000-1300 zł jeśli potrzebujesz Remote Desktop (praca zdalna), Hyper-V (wirtualizacja), BitLocker (pełne szyfrowanie), dołączenia do domeny firmowej.

Mała firma 5-20 osób – Windows 11 Pro na stanowiskach + Windows Server Essential. Active Directory zarządza użytkownikami, udostępnia pliki, drukarki. Koszt: 10x Pro (12000 zł) + Server (3000 zł) = 15000 zł.

Średnia/duża firma – Microsoft 365 Business Premium (96 zł/user/miesiąc) lub Enterprise E3/E5. Windows 11 Enterprise + Office 365 + Teams + bezpieczeństwo w jednej subskrypcji.

Stary komputer – Windows 10 jeśli sprzęt nie spełnia wymagań Windows 11. Wsparcie do 2025, niższe wymagania, stabilność.

Najczęściej zadawane pytania

Czy mogę zaktualizować Windows 10 do Windows 11 za darmo?

Tak, jeśli komputer spełnia wymagania sprzętowe. Microsoft oferuje bezpłatną aktualizację dla użytkowników legalnych licencji Windows 10. Windows Update automatycznie zaproponuje upgrade gdy sprzęt kompatybilny. Można też ręcznie pobrać Windows 11 Installation Assistant z microsoft.com. Zalecany backup przed aktualizacją.

Czy Windows 11 Home wystarczy czy potrzebuję Pro?

Home wystarczy 90% użytkowników domowych. Pro potrzebny tylko jeśli: pracujesz zdalnie i potrzebujesz Remote Desktop, testujesz wirtualne maszyny (Hyper-V), przechowujesz bardzo wrażliwe dane (BitLocker), dołączasz do domeny firmowej. Różnica w cenie 300-400 zł. Jeśli nie jesteś pewien – Home wystarczy, zawsze można dokupić upgrade do Pro za ~500 zł z Ustawień → Aktywacja.

Gdzie bezpiecznie kupić licencję Windows?

Oficjalni sprzedawcy: Microsoft Store (microsoft.com), autoryzowani partnerzy (x-kom, Morele, Komputronik). Unikaj platform aukcyjnych – klucze po 20-50 zł często z szarej strefy i mogą zostać dezaktywowane. Legal risk i brak wsparcia. Jeśli budżet ograniczony lepiej zainstalować Windows bez aktywacji (watermark, ograniczone personalizacje) niż nielegalny klucz.

Czy mogę używać tej samej licencji na dwóch komputerach?

Nie. Licencja OEM przypisana do 1 komputera na zawsze. Licencja Retail można przenieść na inny komputer ale tylko jeden aktywny jednocześnie – musisz dezaktywować na starym (Settings → Activation → Troubleshoot → "I changed hardware"). Używanie jednej licencji na 2 PC jednocześnie narusza warunki i grozi dezaktywacją.