Gilotyny

Czym są gilotyny papierowe?

Gilotyny papierowe to precyzyjne narzędzia tnące służące do równego przycinania papieru, kartonu, zdjęć i innych materiałów płaskich. Stosowane w biurach, szkołach, drukarniach, punktach usługowych i domach do przycinania dokumentów, fotografii, materiałów promocyjnych, projektów graficznych, ulotek i katalogów. Gilotyny zapewniają proste, równe cięcia niemożliwe do osiągnięcia nożyczkami czy nożem, oszczędność czasu (przycinanie wielu arkuszy jednocześnie) oraz profesjonalny wygląd materiałów. Różnią się pojemnością cięcia (ilość arkuszy), formatem (A4, A3, większe), typem noża (dźwigniowe, rolkowe, elektryczne) oraz zastosowaniem (domowe, biurowe, profesjonalne).

Typy gilotyn według mechanizmu cięcia

Gilotyny dźwigniowe (trymer papierowy)

Najczęstszy typ – cięcie dźwignią z ostrym nożem. Konstrukcja: ostrze przymocowane do dźwigni, dociskacz (przetrzymuje papier), liniały i siatka cm/cale (precyzyjne ustawienie). Pojemność: 1-30 arkuszy (80 g/m²) jednocześnie. Formaty: A4 (320 mm), A3 (460 mm), większe (do 1000 mm profesjonalne). Zastosowania: biura (dokumenty, ulotki), szkoły (projekty), punkty fotograficzne (zdjęcia). Zalety: precyzyjne proste cięcia, stosunkowo tanie (100-1500 zł), łatwa obsługa, nie wymaga prądu. Wady: tylko proste cięcia (nie krzywe), wymaga siły ręki (dźwignia), wolniejsze niż elektryczne (arkusz po arkuszu lub małe stosy). Popularne modele: Argo, Dahle, Rexel, Fellowes, Peach. Koszt: 100-500 zł (domowe/biurowe), 500-2000 zł (profesjonalne).

Gilotyny rolkowe (trimery rolkowe)

Cięcie obrotowym ostrzem toczącym się po prowadnicy. Konstrukcja: okrągłe ostrze w uchwycie, prowadnica (szyna), dociskacz. Pojemność: 5-10 arkuszy jednocześnie (mniejsza niż dźwigniowe). Formaty: A4, A3. Zalety: bezpieczniejsze (ostrze schowane, mniejsze ryzyko skaleczenia), cichsze, płynne cięcie bez hałasu, łatwe dla początkujących, dobre do krzywych cięć (kreatywne projekty). Wady: niższa pojemność vs dźwigniowe, wolniejsze (trzeba prowadzić ostrze ręcznie), mniej precyzyjne dla dużych stosów. Zastosowania: szkoły (projekty plastyczne), biura domowe, rzemiosło (scrapbooking). Koszt: 50-300 zł. Popularne modele: Fiskars, Dahle rolkowe, Rexel SmartCut.

Gilotyny elektryczne

Profesjonalne – automatyczne cięcie elektrycznym ostrzem. Konstrukcja: silnik elektryczny, automatyczny zacisk papieru, programowalne pozycje cięcia (niektóre modele). Pojemność: 50-500 arkuszy jednocześnie (bardzo wysoka). Formaty: A3, A2, większe (do 1000 mm). Zalety: bardzo szybkie (duże stosy w sekundach), minimalna praca operatora, najwyższa precyzja, funkcje bezpieczeństwa (dwuręczne włączanie, osłony). Wady: drogie (3000-20000 zł), wymagają prądu, duże i ciężkie (50-200 kg), dla profesjonalistów. Zastosowania: drukarnie, profesjonalne punkty usługowe, produkcja wielka seria. Koszt: 3000-20000 zł. Popularne modele: Ideal, Dahle profesjonalne, MBM, Triumph.

Gilotyny według pojemności i zastosowania

Gilotyny domowe i małe biurowe

Kompaktowe narzędzia do sporadycznego użycia. Pojemność: 5-15 arkuszy jednocześnie. Format: A4 (320 mm max). Typ: dźwigniowe lub rolkowe. Zastosowania: biura domowe, projekty szkolne, rzemiosło, sporadyczne przycinanie dokumentów. Koszt: 50-300 zł. Zalety: tanie, kompaktowe (zajmują mało miejsca), łatwe w obsłudze. Wady: niska pojemność, tylko małe formaty. Popularne modele: Argo A4, Dahle 508, Rexel SmartCut A300, Peach. Dla kogo: użytkownicy domowi, małe biura, szkoły, budżet ograniczony.

Gilotyny biurowe średnie

Wydajne urządzenia dla regularnego użycia. Pojemność: 15-30 arkuszy jednocześnie. Formaty: A4, A3 (460 mm). Typ: dźwigniowe profesjonalne. Konstrukcja: solidna baza metalowa, precyzyjne prowadnice, ostry nóż wymienny, dociskacz z blokadą bezpieczeństwa. Zastosowania: średnie biura, drukarnie małe, punkty usługowe, szkoły (codzienne użycie). Koszt: 300-1000 zł. Popularne modele: Dahle 533, 534 (profesjonalne niemieckie), Fellowes Fusion, Rexel ClassicCut. Zalety: dobra pojemność, precyzyjne cięcia, trwałe. Dla kogo: biura z regularnym cięciem dokumentów, punkty usługowe.

Gilotyny profesjonalne

Wysokowydajne do intensywnego użycia. Pojemność: 30-100 arkuszy (dźwigniowe), 50-500 arkuszy (elektryczne). Formaty: A3, A2, A1, większe (do 1000 mm). Konstrukcja: stal nierdzewna lub aluminium, precyzyjne prowadnice laserowe (niektóre), ostrze hartowane wymienne, zaawansowane systemy bezpieczeństwa. Zastosowania: drukarnie, profesjonalne punkty usługowe, agencje reklamowe, produkcja seryjna. Koszt: 1000-5000 zł (dźwigniowe profesjonalne), 3000-20000 zł (elektryczne). Popularne modele: Ideal 1038, 1046 (elektryczne profesjonalne), Dahle 842, 846 (dźwigniowe duże formaty), MBM Triumph. Dla kogo: drukarnie, firmy z dużymi wolumenami, profesjonaliści.

Parametry techniczne gilotyn

Pojemność cięcia

Ilość arkuszy 80 g/m² ciętych jednocześnie. Domowe: 5-15 arkuszy. Biurowe: 15-30 arkuszy. Profesjonalne dźwigniowe: 30-100 arkuszy. Elektryczne: 50-500 arkuszy. Ważne: grubszy papier (>80 g/m²) lub karton zmniejsza pojemność – tnij mniej arkuszy. Karton 200 g/m² = około 40% pojemności dla 80 g/m².

Format maksymalny

Maksymalna szerokość cięcia. A4: 320 mm (najpopularniejsze domowe/biurowe). A3: 460 mm (biurowe większe, profesjonalne). A2: 650 mm (profesjonalne). A1 i większe: 850-1000 mm (drukarnie, produkcja). Sprawdź format przed zakupem – gilotyna A4 nie przetnie A3.

Długość cięcia i skala

Precyzyjna liniałka na podstawie: cm i cale (obie skale), siatka pomocnicza (prowadnice poziome/pionowe). Kąty cięcia: większość ma oznaczenia 45°, 60°, 90° (cięcia pod kątem). Niektóre profesjonalne: laserowe linie prowadzące (maksymalna precyzja).

Bezpieczeństwo gilotyn

Mechanizmy bezpieczeństwa

Dociskacz z blokadą – przytrzymuje papier i blokuje ostrze podczas ustawiania. Osłona ostrza – chroni palce przed przypadkowym kontaktem z nożem. Blokada dźwigni – uniemożliwia przypadkowe opuszczenie (szczególnie ważne w szkołach). Dwuręczne włączanie (elektryczne) – obie ręce na przyciskach = obie z dala od ostrza. Czujniki obecności (elektryczne zaawansowane) – zatrzymują cięcie gdy coś w strefie ostrza.

Zasady bezpiecznego użytkowania

ZAWSZE używaj dociskacza – przytrzymuje papier i chroni palce. Nigdy nie wkładaj palców pod ostrze – nawet gdy wydaje się bezpieczne. Po zakończeniu pracy opuść osłonę ostrza lub zablokuj dźwignię. Trzymaj z dala od dzieci – gilotyny to narzędzia ostre, nie zabawki. Wymieniaj tępe ostrza – tępe ostrze wymaga większej siły = większe ryzyko poślizgu i wypadku. Regularnie czyść prowadnice – brud i resztki papieru zmniejszają precyzję.

Konserwacja gilotyn

Czyszczenie

Regularnie czyść podstawę i prowadnice – usuń resztki papieru i kurz (miękka szczotka lub sprężone powietrze). Czyść ostrze delikatnie – wilgotna szmatka (ostrożnie, nie dotykaj ostrej krawędzi). Smaruj prowadnice (co kilka miesięcy) – kropla oleju na prowadnicach zapewnia płynne działanie.

Wymiana ostrza

Kiedy wymieniać: ostrze tępe (wymaga dużej siły, nierówne cięcia, papier się rozrywa zamiast ciąć), widoczne szczerby lub uszkodzenia ostrza. Jak wymieniać: sprawdź instrukcję producenta (procedura różni się między modelami), zakup oryginalne ostrze zamienne (model-specific), wymiana zazwyczaj prosta (odkręć śruby, wymień ostrze, przykręć). OSTROŻNIE: ostrza są bardzo ostre – używaj rękawic ochronnych. Koszt ostrzy zamiennych: 30-150 zł zależnie od modelu.

Jak ciąć gilotyną

Proces cięcia

Przygotuj materiały – wyrównaj arkusze, ułóż równo. Ustaw pozycję cięcia – użyj liniałki i siatki, ustaw papier pod żądaną linią cięcia (np. 210 mm dla A4). Zastosuj dociskacz – opuść dociskacz mocno przytrzymując papier (ważne dla precyzji i bezpieczeństwa). Wykonaj cięcie – opuść dźwignię płynnym ruchem (dźwigniowe) lub naciśnij przycisk (elektryczne), prowadź ostrze równomiernie (rolkowe). Sprawdź wynik – równe krawędzie, bez rozdarć. Jeśli nierówne – sprawdź czy dociskacz był dobrze zaciśnięty.

Gilotyny według producentów

Gilotyny Dahle

Niemiecki producent – najwyższa jakość, precyzja, trwałość. Popularne modele: Dahle 508 (A4, 8 arkuszy, domowa, 150-250 zł), Dahle 533 (A4, 15 arkuszy, biurowa profesjonalna, 400-600 zł), Dahle 842 (A3, 40 arkuszy, profesjonalna, 1500-2500 zł), Dahle elektryczne (drukarnie, 5000-15000 zł). Zalety: niemiecka jakość, precyzja Swiss, długa żywotność (10-20+ lat przy prawidłowej konserwacji). Wady: drogie (premium). Dla wymagających użytkowników, profesjonalistów.

Gilotyny Rexel

Brytyjski producent – dobra jakość, przystępne ceny. Popularne modele: Rexel SmartCut A300 (A4, rolkowa, 10 arkuszy, 80-150 zł), Rexel ClassicCut CL200 (A4, dźwigniowa, 15 arkuszy, 200-350 zł). Zalety: dobry stosunek cena/jakość, szeroka dostępność. Dla biur z budżetem średnim.

Gilotyny Fellowes

Amerykański producent sprzętu biurowego. Popularne modele: Fellowes Fusion (A4, dźwigniowa, 12 arkuszy, 250-400 zł), Fellowes Gamma (A3, 20 arkuszy, 600-900 zł). Zalety: solidna konstrukcja, bezpieczeństwo (zaawansowane zabezpieczenia). Dla biur ceniących bezpieczeństwo.

Gilotyny Argo

Budżetowe gilotyny – podstawowa funkcjonalność, niska cena. Modele: A4, A3 domowe i małe biurowe. Koszt: 50-200 zł. Zalety: bardzo tanie, wystarczające dla sporadycznego użycia. Wady: niższa trwałość, mniej precyzyjne. Dla użytkowników domowych, budżet ograniczony.

Najczęściej zadawane pytania

Ile kosztują gilotyny? Domowe rolkowe: 50-150 zł. Domowe dźwigniowe: 100-300 zł. Biurowe profesjonalne: 300-1000 zł. Profesjonalne duże: 1000-5000 zł. Elektryczne: 3000-20000 zł.

Którą gilotynę wybrać? Użytek domowy sporadyczny: rolkowa A4 (Fiskars, Rexel SmartCut, 50-150 zł). Biuro małe regularne: dźwigniowa A4 15 arkuszy (Dahle 533, Fellowes Fusion, 300-600 zł). Biuro duże/punkt usługowy: dźwigniowa A3 30 arkuszy (Dahle 842, 1500-2500 zł). Drukarnia: elektryczna 100-500 arkuszy (Ideal, Dahle profesjonalne, 5000-15000 zł).

Ile arkuszy mogę ciąć jednocześnie? Zależy od modelu: domowe 5-15, biurowe 15-30, profesjonalne dźwigniowe 30-100, elektryczne 50-500. Grubszy papier (>80 g/m²) – tnij mniej arkuszy. Karton – sprawdź max gramaturę w specyfikacji.

Czy gilotyna jest bezpieczna? Przy prawidłowym użyciu TAK. ZAWSZE używaj dociskacza, nie wkładaj palców pod ostrze, blokuj dźwignię po pracy, trzymaj z dala od dzieci. Modele z zaawansowanymi zabezpieczeniami (Fellowes, profesjonalne) – jeszcze bezpieczniejsze. Gilotyny rolkowe – najbezpieczniejsze (ostrze schowane).

Jak często wymieniać ostrze? Zależy od intensywności użycia: domowe sporadyczne – 5-10 lat, biurowe regularne – 2-5 lat, profesjonalne intensywne – 1-3 lata. Wymień gdy: ostrze tępe (wymaga siły, nierówne cięcia), widoczne uszkodzenia. Koszt ostrzy: 30-150 zł.

Czy mogę ciąć karton? Tak, ale sprawdź max gramaturę w specyfikacji. Typowe: domowe do 200 g/m², biurowe do 300-400 g/m², profesjonalne do 600+ g/m². Grubszy karton = mniejsza ilość arkuszy jednocześnie. Niektóre gilotyny mają osobne ustawienia dla kartonu.